Rạn da là gì? Nguyên nhân do đâu? Vết rạn trên da chỉ có trên mông, đùi? ( Phần 1)

Hầu như người phụ nữ nào khi phát hiện thấy những vết rạn trên da như vậy cũng muốn làm mọi cách sao cho chúng mau mau biến mất. Tin mừng là sự tiến bộ của khoa học ngày nay cho phép chúng ta đối phó hiệu quả với những vết nhăn và rạn da này.

Những vết rạn da xuất hiện trên cơ thể của hầu hết phụ nữ.

Từ trước tới nay, chưa bao giờ có nhiều thông tin về vấn đề này như thế và các nhà khoa học đã tỏ ra rất nghiêm túc khi nghiên cứu về nỗi lo âu rất phụ nữ này.

Bài viết này bao gồm các phương pháp trị liệu từ truyền thống đến hiện đại, những thông tin mới nhất và kế hoạch hiệu quả chỉ trong vòng 6 tuần.

Không chỉ duy trì trọng lượng hợp lý, bớt xanh xao gầy gò, với chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng, cơ thể bạn sẽ trẻ trung hơn, tràn trề sinh lực hơn, tóc và da sẽ mượt mà hơn, bạn không hay đau ốm vặt như trước và còn tránh được những bệnh ngặt nghèo như tim mạch hoặc ung thư.

Trước khi đi vào tìm hiểu nguyên nhân gây lão hoá, chúng ta nên biết thế nào là nhăn và rạn da.

I. Rạn da – Những điều cần biết 

1. Rạn da là gì?

Rạn da (Cellulite) là những vết lõm trên da, thường xuất hiện ở vùng mông và đùi. Ban đầu chỉ xuất hiện khi da bị nén ép (ví dụ như khi bạn ngồi xếp chân), nhưng sau đó những vết rạn phát triển nhiều hơn và sâu hơn trên bề mặt của da.

Nhiều người cho rằng những vết rạn khiến họ cảm thấy đau và khó chịu mỗi khi chạm vào, cử động hoặc mát-xa. Một số khác lại nói họ cảm thấy vùng da bị rạn có vẻ xốp, nhão.

Dù gì đi nữa, rạn da không chỉ là vấn đề “bề nổi” trên da mà còn cơ chế hoạt động dưới da mà cho đến vẫn chưa có lời giải thích rõ ràng. Lý thuyết phổ biến nhất cho rằng nguyên nhân gây rạn da là do những độc tố từ thức uống có cồn, caffeine, nicotine và thịt đỏ.

Rạn da là những vết lõm trên da gây mất thẩm mỹ.

Cơ thể không thể xử lý được những độc tố này nên đưa chúng vào mỡ. Sự tích luỹ ngày càng nhiều độc tố ảnh hưởng xấu đến làn da, đưa đến hậu quả gây rạn da.

Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu không chấp nhận lý thuyết này, bởi vì lượng độc tố trong caffeine và thịt đỏ là rất nhỏ so với lượng độc tố kim loại nặng trong không khí ô nhiễm hoặc nhiều loại thực phẩm khác.

Hơn nữa, thật nghịch lý khi phái nam lại ít bị rạn da hơn phụ nữ trong khi họ uống cà phê, bia rượu và hút thuốc nhiều hơn cả phụ nữ.

Vấn đề chỉ sáng tỏ vào năm 1998, một nhóm nghiên cứu thuộc đại học Rockefeller tại New York khi phân tích các mẫu cơ sợi bị tác động bởi rạn da đã không tìm thấy bất kỳ vết tích nào của caffeine, nicotine hoặc thịt đỏ,v.v… cũng như các độc tố kim loại nặng khác.

Trái lại, họ phát hiện sự khác nhau về cách tồn tại giữa các lớp mỡ ở bụng, hông và đùi.

Bao bọc khắp cơ thể, dưới lớp da là lớp mỡ bảo vệ giữ ấm cho ta, làm đệm êm cho ta ngồi và bảo vệ khung xương. Trong lớp mỡ này là những sợi collagen (còn gọi là septa) tích luỹ mỡ trong những cái túi. Những septa này dính liền dưới lớp da và một phần các cơ bắp giữ cho mỡ luôn ở vị trí cố định.

Nhóm nghiên cứu Rockefeller nhận thấy ở nam giới, những sợi cơ chạy xéo góc với lớp da, ép xuống lớp mỡ và định vị giúp da trơn láng. Với phụ nữ, những sợi cơ này chạy thẳng lên và xuống tạo nên những hộp hình chữ nhật cao, mảnh không có gì đẩy xuống.   

Điều này có nghĩa nếu những tế bào mỡ trong hộp phát triển lớn hơn hay nhiều hơn (khi bạn tăng cân), sẽ không có gì ngăn chặn sự bành trướng lên đỉnh hộp, tạo nên những vết lồi trên da. Điều khó hiểu là ngay cả những phụ nữ gầy ốm cũng gặp phải tình trạng này.

Ngay cả phụ nữ “mình hạc xương mai” cũng có nguy cơ bị rạn da.

Nghiên cứu sâu hơn người ta nhận ra hai điểm khác biệt trong vùng rạn da. Một là, trong vùng rạn da, các septa có cấu trúc khác với vùng mỡ thông thường.

Thay vì trở thành những sợi collagen thanh mảnh, chúng lại dày lên và đè ép lên mặt bên của lớp mỡ, gây nên sự trồi sụt và các vết lồi lõm ngay cả khi lớp mỡ khá hạn chế. Hai là vùng rạn da chứa tế bào ngấm nước (proteoglycan) nhiều hơn mức trung bình. Nghĩa là bất kỳ chất lỏng nào ngấm vào vùng rạn da sẽ có khả năng bị giữ lại ngay dưới lớp da. 

2. Tại sao lại xuất hiện vết rạn trên da?

Tại sao bạn lại bị rạn da điều đó xảy ra? Điều gì khiến cho vùng mỡ bình thường lại biến đổi thành vùng rạn da?

Và dường như có hai yếu tố ngày càng được khẳng định như những tác động tham gia vào quá trình gây nhăn và rạn da – tuần hoàn máu kém và sự tấn công của các gốc tự do. 

Các gốc tự do là những hợp chất hình thành trong cơ thể ta khi ta tiếp nhận các độc tố từ thuốc lá, thức uống có cồn, không khí ô nhiễm, thuốc trừ sâu và ngay cả một số thành phần thực phẩm như chất béo và đường.

Các gốc tự do này thường bị thiếu electron cho nên chúng tấn công và đánh cắp electron từ các tế bào cơ thể khiến cho các tế bào bị thoái hoá.

Các gốc tự do bị phá hủy là một nguyên nhân gây rạn da.

Khi collagen và các tế bào đàn hồi tạo nên bề mặt lớp da bị thoái hoá, lớp bao phủ da sẽ mỏng đi làm lộ rõ hơn những “hộp” mỡ.

Tương tự, các septa cũng được tạo thành bởi collagen, nên cũng bị tấn công trực tiếp bởi những gốc tự do, trở nên khô cứng, kém đàn hồi khiến chúng ngắn đi và kéo bề mặt da xuống. Khi cố gắng để sửa chữa, cơ thể đã làm cho tình hình càng thêm xấu đi và những vết rạn bắt đầu xuất hiện. 

3. Rạn da chỉ xuất hiện ở vùng mông và đùi phải không?

Mông và đùi là những vùng thường thấy rạn da bởi vì đây là nơi tích tụ mỡ nhiều nhất. Một số nơi khác cũng có thể bị rạn da như vùng bụng dưới, cánh tay và ngay cả sau gáy, cũng là những vùng dự trữ mỡ của phụ nữ. 

Nguyên nhân thứ hai là do sự hoạt động kém cỏi của hệ tuần hoàn vốn có chức năng đem ôxy và các chất dinh dưỡng đến các tế bào và thải ra các chất độc.

Sự tuần hoàn máu gặp khó khăn ở vùng mông và đùi do nhiều yếu tố như phải chảy ngược lên, công việc khiến chúng ta cứ phải ngồi suốt cả ngày, thói quen ưa mặc quần jeans, vớ, đồ lót bó sát.

Vì thiếu ôxy, các tế bào trong da (fibroblast) thường tạo nên những mô sợi khoẻ mạnh, bắt đầu dính lại với nhau. Để sửa chữa, thay vì những sợi cơ khoẻ mạnh và thanh mảnh, cơ thể lại tạo ra những sợi cơ dày cứng.

Sự tuần hoàn máu kém do sai lầm nhiều người mắc phải cũng là nguyên nhân gây rạn da.

Tương tự, nếu tuần hoàn kém, hệ bạch huyết  cũng tạo nên những nhóm sợi dày cứng bao bọc các septa ở dưới lớp da.

Tóm lại, hiện tượng nhăn và rạn da là kết quả tổng hợp khi các tế bào mỡ trương nở vì giữ nước, bị chèn ép bởi những sợi cơ dày cứng khiến các tế bào mỡ lồi lõm như một tấm nệm bông cũ.

Để khắc phục tình trạng, bạn cần phải kết hợp nhiều yếu tố. Nhưng trước hết, hãy tìm hiểu những lý do dẫn đến rạn da. 

4. Tại sao có người da dễ bị nhăn và rạn hơn người khác?

Nhăn và rạn da phát triển qua nhiều giai đoạn cho nên khi quan sát bạn có thể phát hiện mình đang ở giai đoạn nào. Càng phát hiện sớm việc chữa trị càng dễ dàng.    

– Mới chớm: bạn có thể nhìn thấy vết nhăn khi véo vào da.

– Mờ mờ: bạn có thể nhìn thấy vết nhăn và rạn khi ngồi.

– Rõ: vết nhăn và rạn xuất hiện rõ trên da khi bạn đứng nhưng chủ yếu tập trung vùng sau mông, hai bên hông, đùi.

– Rất rõ: xuất hiện nhiều nơi khi bạn đứng ngoài các vùng kể trên và có thể làm bạn đau khi thử véo vào đó.

II – Nguyện nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng nhăn và rạn da

Chúng ta đã biết những diễn tiến xảy ra bên dưới lớp da hình thành những vết nhăn và rạn da như thế nào và cũng nên tìm hiểu những lý do dẫn đến quá trình đó để phòng tránh hoặc chữa trị hiệu quả. Sau đây là những nghi can phổ biến nhất.  

1. Tuổi tác 

Thông thường, sau tuổi 30, những vết nhăn bắt đầu xuất hiện. Ở tuổi này, trung bình người phụ nữ tăng thêm khoảng 4,5-6,8kg mỡ và do đó nguy cơ xuất hiện vết rạn cũng tăng theo.

Tuổi tác cũng khiến bề mặt da mỏng đi làm lộ rõ hơn lớp mỡ bị vón cục. Những sợi collagen cũng cứng hơn, các septa cũng ngắn đi và da bị co kéo tạo nên bề mặt lồi lõm.

2. Lối sống ít vận động

Ngày nay chúng ta ít vận động hơn thế hệ ông bà của mình. Càng ít vận động, lượng calori mất đi càng ít và do đó chúng ta càng có khả năng tăng cân.

Lối sống ít vận động cũng làm cho quá trình tuần hoàn máu chậm đi và hoạt động của hệ bạch huyết cũng kém hiệu quả.    

Phụ nữ lười vận động có nguy cơ bị rạn da cao hơn.

3. Thừa cân, béo phì

Những người mập mạp thường dễ bị nhăn và rạn da nhiều hơn những người có vóc dáng thanh mảnh.

4. Hút thuốc lá

Dường như thuốc lá góp phần quan trọng trong việc đẩy nhanh tiến trình tạo nên những vết nhăn và rạn da. Khói thuốc hình thành nhóm gốc tự do, sản xuất ezyme MMP (matrix metalloprotein) cắt ngang sợi collagen khiến da mỏng đi và làm vết rạn xuất hiện rõ hơn.

Khói thuốc cũng làm mất đi vitamin C, chất dinh dưỡng chủ yếu giúp hình thành collagen khiến cơ thể không thể phục hồi những sợi cơ này. 

(…. Xem tiếp TẠI ĐÂY)